Gruuthuse paleis - Brugge

G ruuthuse , was in de middeleeuwen een zeer aanzienlijke familie uit Brugge. De familienaam, een samentrekking van de woorden Gruyt en Huse, laat geen twijfel bestaan over de herkomst van hun fortuin. Bijna ieder huishouden brouwde in de middeleeuwen zelf zijn bier, en dit op basis van het Gruyt. Gruyt was een mengsel van verschillende kruiden, waarmee men het bier smaak en aroma gaf. Op dit Gruyt werd belasting betaald in de vorm van gruytrechten ten bate van de landheer of stad. In Brugge was de familie Gruuthuse eigenaar van het huis waar het Gruyt werd opgeslagen en hadden zij een monopolie verworven voor het innen van de alle gruytrechten in hun stad.

Gruuthuse's toernooiuitrusting Livres Des Tournois de René D'Anjou - Parijs

Geboren in ca. 1427 als enige zoon van Jan IV van Brugge en Margaretha van Steenhuyse, had de jonge Lodewijk een mooie toekomst. Hij groeide op in de weelde en luxe van de gouden jaren, de 15de eeuw. Lodewijk trainde in krijgskunde en leerde de kunst van het oorlog voeren. In 1443 nam hij succesvol deel aan het Bourgondische toernooi van de Witte Beer, een ridderlijk festijn gehouden binnen de muren van Brugge. Zijn overwinningen openden de ogen van de Bourgondische Hertog Filips De Goede. Lodewijk werd benoemd tot zijn persoonlijke schildknaapschenker. Deze hoffunctie, die enkel openstond voor jonge edellieden, was de start van een glansrijke carrière aan het hof van de hertogen van Bourgondië. Sindsdien werd hij raadsheer en levenslange trouwe hoveling van Filips De Goede, Hertog van Bourgondië.

Portret Lodewijk Van Gruuthuse - Olieverf op eiken paneel - Brugge

Egidius waer bestu bleven- Manuscript op perkament- Den Haag

Op het portret van Lodewijk van Gruuthuse zien wij ook dat hij ridder was van de 'Orde Van Het Gulden Vlies', gesticht te Brugge door Hertog Filips De Goede. Aan zijn halsketting hangt 'Het Gouden Lam' als teken van lidmaatschap aan die exclusieve ridderorde. Lodewijk van Gruuthuse stierf in 1492, een jaar nadat hij in kapittelvergadering werd beschuldigd van verraad. Biografen vertellen dat tijdens de begrafenis te Brugge er een hevig onweer woede en dat verschillende bomen op het OLV kerkhof werden ontworteld. Naast zijn militaire en diplomatieke carrière was hij ook kunstmecenas. Zijn librije (bibliotheek) was, na die van de hertogen, de omvangrijkste in de Bourgondische wereld. Het meest bekende werk uit zijn verzameling is het Gruuthuse-manuscript. Het bevat een aantal liederen en gedichten, die vaak alleen in dit eenvoudige, weinig versierde handschrift bewaard bleven, zoals Egidius waer bestu bleven?

Auteur overhandigt zijn werk aan Lodewijk van gruuthuse (met overschilderd wapenschild) Somme Rural - Parijs

P lus Est En Vous leest men als motto onderaan het frame van zijn portret. Dit devies komt vaak voor in zijn rijkelijk versierde handschriften. Net als de bombarde (of mortier) verwijzen beide symbolen steeds naar Lodewijk van Gruuthuse. Na de dood van Lodewijk van Gruuthuse kwam het grootste deel van zijn bibliotheek in handen van de Franse koning Lodewijk XII. Deze liet het wapenschild van Gruuthuse overschilderen en vervangen door de drie gouden lelies op azuren veld van het huis van Valois. Gruuthuses devies "Plus est en vous" werd met een dekkende verflaag zoveel mogelijk onzichtbaar gemaakt. Maar zijn persoonlijk kenteken, een mortier die een kanonskogel afvuurt, liet men meestal staan om de randversiering niet te verstoren.

Bombarde Segovia - Spanje

H eraldische omschrijving van het wapenschild van Gruuthuse: Gevierendeeld, in het eerste en vierde kwartier: In goud (=geel), een kruis van sabel (=zwart) (=het oude wapen van Gruuthuse); in het tweede en derde kwartier: In keel (=rood) een Sint-Andrieskruis van zilver (=wit).